Tiền tạm ứng, tiến độ thanh toán trong thi công xây dựng nhà ở là vấn đề rất quan trọng. Bên cạnh đó, có những điều kiện nhà đầu tư cần phải lưu ý để có thể tạm ứng được hợp đồng xây dựng.
Tạm ứng hợp đồng xây dựng được hiểu là khoản kinh phí mà bên giao thầu ứng trước. Và tiền ứng trước được tính là không lãi suất cho bên nhận thầu. Điều này nhằm thực hiện các công tác chuẩn bị cần thiết trước khi triển khai thực hiện các công việc theo hợp đồng xây dựng đã ký kết giữa hai bên.
Hiện nay, căn cứ theo quy định tại Nghị định số 37/2015/NĐ-CP thì việc tạm ứng hợp đồng xây dựng chỉ được thực hiện sau khi hợp đồng xây dựng đã có hiệu lực. Thời điểm có hiệu lực của hợp đồng xây dựng được tính từ thời điểm ký kết; hoặc ngày ấn định do hai bên thỏa thuận với nhau và được ghi rõ ràng trong hợp đồng.
Trường hợp đối với hợp đồng thi công xây dựng thì phải có cả kế hoạch giải phóng mặt bằng. Và bản kế hoạch này phải theo đúng thỏa thuận trong hợp đồng đã ký kết. Đồng thời bên giao thầu đã nhận được bảo lãnh tiền tạm ứng (nếu có). Số tiền này tương ứng với giá trị từng loại tiền các bên đã thỏa thuận ghi trong hợp đồng.
Về mức tạm ứng hợp đồng xây dựng, thời điểm tạm ứng hợp đồng xây dựng; việc thu hồi tạm ứng phải được các bên thỏa thuận cụ thể và ghi rõ các điều khoản trong hợp đồng. Mức tạm ứng, số lần tạm ứng hợp đồng xây dựng phải ghi cụ thể trong hồ sơ mời thầu; hồ sơ yêu cầu; hoặc trong dự thảo hợp đồng xây dựng gửi cho bên nhận thầu để bên nhận thầu làm cơ sở tính toán giá dự thầu, giá đề xuất.
Để tránh tranh chấp nhà đầu tư cần lưu ý kỹ những điều khoản hợp đồng
Theo Điều 141 Luật Xây dựng năm 2014 hợp đồng xây dựng gồm các nội dung sau:
– Căn cứ pháp lý áp dụng
– Ngôn ngữ áp dụng
– Nội dung và khối lượng công việc
– Chất lượng, yêu cầu kỹ thuật của công việc, nghiệm thu và bàn giao
– Thời gian và tiến độ thực hiện hợp đồng
– Giá hợp đồng, tạm ứng, đồng tiền sử dụng trong thanh toán và thanh toán hợp đồng xây dựng
– Bảo đảm thực hiện hợp đồng, bảo lãnh tạm ứng hợp đồng
– Điều chỉnh hợp đồng xây dựng
– Quyền và nghĩa vụ của các bên tham gia hợp đồng xây dựng
– Trách nhiệm do vi phạm hợp đồng, thưởng và phạt vi phạm hợp đồng
– Tạm ngừng và chấm dứt hợp đồng xây dựng
– Giải quyết tranh chấp hợp đồng xây dựng
– Rủi ro và bất khả kháng
– Quyết toán và thanh lý hợp đồng xây dựng
– Và các nội dung khác liên quan đến thi công xây dựng nhà ở
Đối với hợp đồng tổng thầu xây dựng ngoài các nội dung quy định nêu trên còn phải được bổ sung về nội dung và trách nhiệm quản lý của tổng thầu xây dựng.
Đây là phần rất quan trọng, các bên cần quy định rõ ràng nhằm tránh tranh chấp về sau. Tại khoản 3 Điều 67 Luật Xây dựng có quy định “chủ đầu tư có trách nhiệm tạm ứng, thanh toán khối lượng hoàn thành theo tiến độ thực hiện hợp đồng xây dựng”. Do đó, việc quy định chi tiết về tạm ứng; thanh toán tiền theo tiến độ xây dựng nhà ở sẽ giúp bên nhận thầu đảm bảo được quyền lợi chính đáng cho mình (có tiền chi trả lương cho đội ngũ công nhân; mua vật liệu…), cũng như tránh tranh chấp về sau.
Lúc này thì các bên nên thỏa thuận lại để chỉnh sửa hợp đồng cho phù hợp. Bên thuê thi công cũng không nên viện dẫn rằng trong hợp đồng không quy định. Do đó không tạm ứng cho bên thầu thi công xây dựng nhà ở; bởi lẽ, một khi tranh chấp xảy ra bên thầu xây dựng có thể khởi kiện ra Tòa án thì lúc đó các bên phải tốn thời gian, tiền bạc.
Ngoài ra, có thể Tòa án sẽ áp dụng lẽ công bằng theo khoản 2 Điều 6 Bộ luật Dân sự năm 2015 để bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của bên thầu thi công xây dựng nhà ở.
